Серенада на осетинском языке
серна
1 серна
См. также в других словарях:
СЕРНА — СЕРНА, антилопа, сугак (от сайга, сайгак), родовое названье животного между козы и оленя (более 50 ти видов), с неветвистыми рогами; у нас водятся: серна, дикая коза, Antilopa ruricapra, на Кавказе; джейран, А. subgutturosa, за Кавказом; дзерен… … Толковый словарь Даля
Серна — Rupkapra rupicapra см. также 9.4.5. Род Серны Rupicapra Серна [177] Rupkapra rupicapra (и у самцов, и у самок они торчат вертикально, а на конце загнуты маленьким крючком. Длина тела 115 135 см, высота в холке 70 80 см. Окраска летом рыжая, зимой … Животные России. Справочник
СЕРНА — СЕРНА, серны, жен. Род горной антилопы с вертикальными, загнутыми на конце рогами, дикая коза. «Не серна под утес уходит, орла послыша тяжкий лет; одна в сенях невеста бродит, трепещет и решенья ждет.» Пушкин. Толковый словарь Ушакова. Д.Н.… … Толковый словарь Ушакова
СЕРНА — СЕРНА, млекопитающее (семейство полорогие). Длина тела до 135 см, хвоста 5 8 см, масса до 50 кг. Рога у самцов и самок, небольшие. Обитает в горах Европы, Малой Азии, на Кавказе. Легко передвигается по скалам. Объект спортивной охоты и… … Современная энциклопедия
СЕРНА — парнокопытное животное семейства полорогих. Высота в холке 70 80 см, весит до 50 кг. Рога у самцов и самок небольшие. Обитает в горах Европы и М. Азии, в т. ч. на Кавказе. Объект спортивной охоты и разведения … Большой Энциклопедический словарь
СЕРНА — СЕРНА, ы, жен. Парнокопытное животное сем. полорогих, горная антилопа. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
СЕРНА — (Rupicapra rupicapra), млекопитающее сем. полорогих. Единств, вид рода. Дл. до 135 см, выс. в плечах до 80 см, масса до 50 кг. У самцов и самок крючковидные рожки. Шерсть зимой длинная, густая, чёрно бурая; летом короткая, кирпичного цвета.… … Биологический энциклопедический словарь
серна — сущ., кол во синонимов: 4 • антилопа (29) • атши (1) • коза (44) • … Словарь синонимов
Серна — (Rupicapra [Capella] rupicapra Pall.) жвачное парнокопытноемлекопитающее из подсемейства антилоп Antilopiane) семейства полорогихДлина тела около 90 стм., хвоста 8 стм.; высота 75 80 стм. Рога почтиодинаковой величины у обоих полов, до 25 стм.… … Энциклопедия Брокгауза и Ефрона
Серенада на осетинском языке
Хурзæрин
«Балы тала»
Слова Вильгельма Хасиева, музыка народная
Балы тала иу дидинæг рафтыдта,
Мыдыбындз æй адджын тæфæй базыдта.
Ратæхы йæм — зилгæ-зилгæ, ал’ райсом,
Дидин дзуры: «Æз æвзонг дæн, о мæ бон!
Бауадз уал мæ, хуры хъарммæ байрæзон,
Чи зоны дæ, о тæнбазыр, бауарзон».
Бындз райдайы уæд рæвдаугæ дзурын та:
«О, мæ къона, ма мæ фæсур, курын дæ!
Бакæс-ма мæм, æз куыд кæнын ленчытæ,
Хуры тынты цæст нæ лæууы ме ‘рттывдмæ».
Атухы йæ урс дидин йæ дарæсы,
Сусæг ныхас изæрмæ нæ фæсысы.
О, чызджытæ, иу дидинæг рафтыдта,
Мыдыбындз æй адджын тæфæй базыдта.
О, чызджытæ, зилгæ-зилгæ, ал’ райсом,
Дидин дзуры: «Æз æвзонг дæн, о мæ бон!»
Хурзæрин
«Доны кæсаг»
Слова и музыка народные
Доны кæсаг сурмæ схаудта…
Ой, уæрæйдæ, сурмæ схаудта…
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Кафаг лæппу мын нæ уæндаг,
Хъæугæрæтты мын йæ фæндаг!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Дысоны мæйрухс, дысоны,
Уый та мын ме ’нцой фæхаста!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Дысоны рæсугъд, дысоны,
Уый та мын мæ уд фæхаста, гъей!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Чызджы тæргæйттæ ’взагмæ ’рхаудтой!
Ой, уæрæйдæ, уæрæйдæ, рæйдæ!
Хурзæрин
«Ихджын дæ, ихджын суадон»
Слова и музыка народные
Ихджын дæ, ихджын суадон,
Дæ былтыл цæуын нæу мæ бон.
<Уарзын дæ, уарзын, мæ уарзон,
Дæу ферох кæнын нæу мæ бон.> x2
Цы доны цæугæ ныууагътон,
Уый мын фæйлауын куы хъуыди.
<Цы чызджы кæугæ ныууагътон,
Уый мын рæвдауын куы хъуыди.> x2
Дон-дон дæр бирæ фæцыдтæн,
Донæй рæсугъддæр не ссардтон.
<Усгур дæр бирæ фæцыдтæн,
Дæуæй рæсугъддæр не ссардтон.> x2
Тæхуды, уымæн йæ къона,
Йæ кæрты суадон кæмæн ис.
<Тæхуды, уымæн йæ къона,
Йæ фарсмæ уарзон кæмæн ис.> x2
Урс доны былыл сау фæрдыг,
Бирæ дзы уымæн банызтон.
<Урс дæллагхъуыр дæ, сауæрфыг,
Бирæ дæ уымæн бауæрзтон.> x2
Уалдзыгон къæвда донласт у,
Æдзухдæр æм нæрын цæуы.
<Чызгæйы зæрдæ уæнгсаст у,
Æдзухдæр æм кæуын цæуы.> x2
Ихджын дæ, ихджын суадон,
Дæ былтыл цæуын нæу мæ бон.
<Уарзын дæ, уарзын, мæ уарзон,
Дæу ферох кæнын нæу мæ бон.> x3
Хор «Ирæттæ размæ»
«Къуайсайы зарæг»
Слова и музыка народные
Райсомæй сæуæхсид худгæйæ скаст,
Хуры тын сæрттывтæ урс хæхты сæр —
Уый та нын рæвдауы нæхи Къуайсайы,
Джоджора комы нын кæны сæр-сæр.
Базард:
Комы нарæг, номы зарæг
Уæларвмæ систа, ей.
Ой уæрæйдæ, хæхты зæрдæ —
Нæ уарзон Къуайса, ей.
<Махæн Къуайса бæрзонд у,
Махæн Къуайса рæсугъд у,
Махæн Къуайса бæркад у,
Махæн Къуайса нæ кад у.> x2
Стыр хæхтæн сæ риутыл хæзнатæ вæрд,
Къуайса-хох фестад сызгъæрины кар,
Шахтёрты фæллой — йæ алыварс нæ фидæн,
Райгуырæн бастæйы æмзæрди сыстæм.
Райсомæй сæуæхсид худгæйæ скаст,
Хуры тын сæрттывтæ урс хæхты сæр —
Уый та нын рæвдауы нæхи Къуайсайы,
Джоджора комы нын кæны сæр-сæр.
Мæ зæрдæ дын тæбæгъыл æрбахæстон,
Мæхицæй æнæ хæдзар куы сарыстон.
Æхсæвæй-бонæй æз дæ уындмæ фæбæллын,
Дæ уарзтæй тæригъæдтагæй куы мæлын.
Базард:
О, чызгай — нæл у, нæл мæ бон —
Баззайын æмбисæхсæвмæ стыр уынджы,
О, Хуыцау, кæм ис амонд мæгуыр лæджы?
Баззайын æмбисæхсæвмæ стыр уынджы,
О, Хуыцау, кæм ис амонд мæгуыр лæджы?
Барвитин дæм минæварттæ, о, мæ бон,
Фæлæ уый, кæмæн бауыдзæнис йæ бон.
Уæдз фехъусæд мæ зарджытæ, мæ бæлон,
Уый фарн æмæ уарзондзинад бакодтон.
Бацæуын та хæстæг æз дæ балконмæ,
Мæ зæрдæ куы нæл фæкæсы мæ коммæ.
Фенын дзы дæ мады бирæгъ цæстæнгæс —
Атайы мæ зæрдæйы æвирхъау маст.
Хурзæрин
«Сидзæргæс»
Слова Коста Хетагурова
Халон баргъæвст сындзыл.
Уад тымыгъ хæссы…
Сау айнæджы рындзыл
Нарыхъæу хуыссы…
Даргъ æхсæв фыдбонæй
Цард-удæн хуыздæр…
Рухс цæуы кæронæй, —
Бадынц ма кæмдæр…
Ма дис кæ йæ бадтыл! —
Цуайнаджы уæлхъус
Архайы йæ артыл
Иу саударæг ус.
Артдзæсты кæрæтты,
Фæныкмæ æнгом
Бадынц сывæллæттæ, —
Чи бæгънæг, чи гом…
— Ма кæут, мæ хуртæ, —
Дзуры сæм сæ мад, —
Афыцой хъæдуртæ…
Абадут æнцад.
Митæй дзаг æхсæлы
Мары фæздæгæй…
Цæстысыг ызгъæлы
Агмæ сусæгæй…
Хурхмæ схæццæ хъарæг:
«Дудгæ фæбада
Зæйы бын нæ дарæг,
Мах чи фæсайдта.
Буц хъæбул дæм дзуры, —
Сфæлмæцыд йæ мад, —
Махæн дæр дæ цуры
Сцæттæ кæ бынат!»
Артдзæсты кæрæтты,
Фæныкмæ æнгом
Бадынц сывæллæттæ, —
Чи бæгънæг, чи гом…
— Ма кæут, мæ хуртæ, —
Дзуры сæм сæ мад, —
Афыцой хъæдуртæ…
Абадут æнцад.
Бафæллад кæуынæй
Бинонты кæстæр, —
Къонайыл æрфынæй
Адæмы хуыздæр!
— О, гыцци, кæд уыдзæн?
Райс-ма, цæй, дæ аг.
— Абадут. Фæуыдзæн
Алкæй дæр йæ фаг…
Аг кæлы йæ былтæй, —
«Хъæдуртæ» фыцынц…
Алы ран тымбылтæй
Сидзæртæ хуыссынц…
Хурзæрин
«Чызджы сагъæс»
Слова и музыка народные
Баталынг и, хур фæсхохæй ахызти,
Хъæугæронæй зонгæ зарæг райхъуысти.
<Уый мæ уарзон æндæр чызгимæ рацæуы,
Судзгæ маст мæ сонт зæрдæйы нал цæуы.> x2
Ферохысты лæппуйы йæ ныхæстæ —
Фæззæджы кæй уыдзæнис нæ чындзæхсæв.
Баззадис мæ урс къухыл йæ къухдарæн,
Зæрдæйы та — карз сомытæ, удхарæн.
Фæлæ æз куыд ферох кæнон уыцы бон —
Уымæн æз куы райхæлдтон мæ рухс фæндон.
Загътон ын мæ цин æмæ мæ мастытæ,
Кастæн-иу ын комкоммæ йæ цæстытæм.
Кæд мæнæн цытæ дзырдтæй æцæг хуызæй,
Уыдон ныр фæкæныс ды æндæр чызгæн.
<Кæд мæныл фæхудыс ды æндæримæ,
Уæд дæуыл æрцæудзæнис мæ тæригъæд.> x2
Æз дæуыл нырмæ мæ зæрдæ не ’сивдтон,
Хъуамæ ма дыл иу ныхасмæ фембæлон.
<Раздæрау дæ стъалытимæ бардзынæн,
Æрмæст дæу тыххæй, зон, мæхи нæ мардзынæн.> x2
Хор «Ирæттæ размæ»
БАДЫН ÆЗ ТЕРЧЫ БЫЛ
муз.: Исидор Козаев, сл.: Сергей Хачиров
Ма мæм худ арф комæй,
Уарди буц дидинæг,
Мидбылты афтæ фæлмæн.
Уарзон чызджы бакаст
Уымæн æнминиуæг,
Фæлæ нæ равдæлы мæн.
Базард:
Бадын æз Терчы был
Ал’ изæр иунæгæй,
Фæлæ куы нал зыныс ды.
<Радым-ма, рог дымгæ,
Фæхуд уæларвæй мæй,
Азар, мæн зарын фæнды.> x2
Арф комæй быдырмæ
Уайыс ды Терчы дон,
Хъусын дæ зарæджы зæл.
Уыцы рæсугъд чызгæн
Фестон мæ царды бон
Уый у мæ зарæджы сæр.
Хор «Ирæттæ размæ»
«Дидинæг»
Слова и музыка народные
Хуры тынтæм райхалдтæ,
Дидинæг йæ сыфтæртæ.
Бахудтис йæ мидбылты,
Барухсис йæ рухс зæрдæ.
<Фæлæ хур куы бамбæхстис,
Хæхты фæстæ ’рхæндæгæй.
Дидинæг фæзæрдæхæлд,
Фемæхстысты цæссыгтæ.> x2
Мæйы тынтæ сусæгæй
Ратæхынц чыртæ-чыртæй.
Дидинæгыл атыхсынц,
Узæлынц ыл фырбуцæй.
<Фæлæ йæ нæ бандавынц,
Зæрдæ сæ нæ барайы.
Æхсæвбонмæ фырмæтæй
Бирæ цæссыг фезгъалынц.> x2
Фæлæ хур саумæрайсом
Хæхты сæр куы фæзыны.
Бæстæ фесты хуры тын,
Райынц кæмттæ æвæлмастæй.
<Дидинæг дæр бауигъы
Фырцинæй йæ къабузтæ,
Хуры тынтæ дойныйæ
Аназынц йæ цæссыгтæ.> x2
Хор «Ирæттæ размæ»
«Сусæг уарзт»
Слова и музыка народные
Йæ сусæг зарæг фыййау дæуыл кæны,
Мæ уарзты сагъæс æрмæст дæумæ тырны.
<Цы кæнон, мæ хур, кæдмæ йæ ’мбæхсон?
Мæ зæрдæ риуы бынтондæр ныддур, гъей.> x2
Дæ дыууæ цæсты — мæйтæ ’мæ хуртæ, гъей.
Дæ сусæг уарзтæй зæрдæ ныммурта, гъей.
<Цы кæнон, мæ хур, кæдмæ йæ ’мбæхсон?
Мæ зæрдæ риуы бынтондæр ныддур, гъей.> x2
Фæлтау æй, чызгай, балвырд куы зонин, гъей.
Цы мын зæгъдзынæ мæ сусæг уарзтæн, гъей?
<Цы кæнон, мæ хур, кæдмæ йæ ’мбæхсон?
Мæ зæрдæ риуы бынтондæр ныддур, гъей.> x2
Хор «Ирæттæ размæ»
«Уарзондзинады цæхæртæ»
Слова и музыка народные
Хъусынц нæм хъусынц дзыллæтæ
Абон нæ зарæджы зæлтæм.
<Чызгай, мæ цæстытæм æрбакæс —
Фенай куыд дыл у мæ зæрдæ.> x2
Бакæсын дæр дæм нæ уæндын,
Зæрдæ фыруарзтæй фæтоны,
<Фæлæ дыл баууæнд, æуæндын,
Бамбардзынæ мæ — уый зонын.> x2
Ничи мæ хъæуы дæ цуры,
Демæ мæ фыны фæдзурын.
<Судзынц мын судзынц мæ зæрдæ —
Уарзондзинады цæхæртæ.> x2
Де ’мбæлттæ сагъæс æмбарынц —
Уый мæнæ мысы дæ сурæт,
<Дæ алы къахдзæф дæр дын барын —
Ды дæ мæ зынтæн сæ сурæг.> x2
Мадзура куы уон дæ разы,
Иуварс дæ ме ’нгас куы здахон —
<Ма иу мæм рахæсс уæд чызг азым,
Ды мæн æнæрвæссон мæ схон.> x2
Ничи мæ хъæуы дæ цуры,
Демæ мæ фыны фæдзурын.
<Судзынц мын судзынц мæ зæрдæ —
Уарзондзинады цæхæртæ.> x2
Валерий Сагкаев
МАДЫ МАЙРÆМ
муз.: Шалва Циклаури, сл.: Тотраз Кокаев
Зæрдæйы цы сурæт хастон, —
Цæссыгтæй уый нал зыны.
Сонт удæй цы чызджы уарзтон,
Уый мæ дары азымы.
Æмæ зæрдæ мастæй риссы, —
Уды риссаг карздæр у.
Иунæг Хуыцау уæд æвдисæн:
Уарздзынæн æй раздæрау.
Базард:
Мады Майрæм, къух мыл ма сис,
Ма мæ ныууадз сидзæрæй.
Уарзтæй мын нæ уыди бафсис,
Ныр æнæ уарзт чи цæры?!
Мады Майрæм сау барджытæ
Сау мæлæтмæ арвита, —
Ингæнæй мæ рухс зарджытæ
Ссæуиккой кæд уардитæй…
Зæрдæйы дæ сурæт баззад
Сау кæлæнау сау боны,
Æмæ карз зымæджы уазал
Уалдзæджы цин нал зоны.
Рухс цæстытæм ныр куыд бæллон,
Кæд мыл, оххaй, сау дарынц?
Нал æрцæуы уарзт æмгæрон —
Адзæгъæл ис сау тары.
Зæрдæйы нындзыг дæ сурæт,
Уый ма адæргæй уыдтон,
Æмæ сау хъуыдытæ сургæ,
Уæд дæ Хуыцауæн кувтон.
Дзæнгæрджытæ ниудтой арвмæ —
Арв дæр гоби разынди.
Ехх, куы ма дæ фенин дардмæ,
Уæд мæлæтыл разы дæн.
МАТЕРЬ БОЖЬЯ
пер.: Роман Хугати
Образ, что в душе хранился,
Утонул в моих слезах.
Без ума в тебя влюбился,
Пусть винишь меня в грехах.
Хоть душа моя в надежде
С каждым днём сильней болит,
Видит Бог, что как и прежде
Буду я тебя любить.
Матерь Божья, просьбе внемли:
Дай любовь сполна познать.
Страсть покуда не объемлет,
Смысла жизни не понять.
И несчастья своей силой
От меня ты отведи,
Мои песни над могилой
Чтобы розами взошли.
В сердце образ твой всплывает,
Как видение во сне.
Стужа зимняя не знает
Радость страсти по весне.
Как мне взоров этих жаждать —
Носят траур ведь по мне?
Вот пришла любовь однажды, —
Сгинула потом во мгле.
Образ твой мне в душу вкрался —
В сердце я его носил.
Мрачных мыслей я чуждался —
Бога о тебе молил.
Вот, прервав молчанье, в небе
Слышен звон колоколов:
Вновь тебя увидеть мне бы,
Умереть чтоб был готов…
Владикавказ
«Мæ Ирыстон»
Слова Людмилы Галавановой, музыка Тимура Харебова
Мæ Ирыстон, куы бафсæдин
Æз зарынæй дæуыл.
<Æз райгуырдтæн дæ зæрдæйæ,
Дæ цæрайæ цæрын.> x2
Базард:
Мæ Ирыстон, дæ лæггæдтæ
Нæ бафыстон — сæттын.
Нæ бафыстон — сæттын.
Æз райгуырдтæн дæ зæрдæйæ,
Мæ зæрдæ дын дæттын.
Мæ зæрдæ дын дæттын.
Ды мæн, гыццийау, сабийæ
Мæ авдæны уызтай,
<Куы мæ арвыстай ахуырмæ, —
«Куыд дæ хъæбул?» — фыстай.> x2
Ды хоныс мæн дæ дидинæг,
Мæ удæн уый — æхцон.
<Кæд бахъæуон дæ хæрзæгæн,
Æртон-иу мæ, æртон.> x2
Роман Джихаев
«Мæ сæфт хуры хай»
Слова и музыка народные
Мæ сæфт хуры хай, сау рæсугъд чызгай,
Мæ хъис фæндырæй дæуæн куы зарын.
<Дæ фæлмæн зæрдæ, дæ мидбыл бахудт
Мæн дæр куы тавынц, нанайы рæсугъд.> x2
Дæ сау дзыккутæ, дæ сау æрфгуытæ
Æппынæдзух дæр мæ цæстыл уайынц.
<Дæ фæлмæн ныхас, дæ аив бакаст
Мæ зæрдæйы ис, сау рæсугъд чызгай.> x2
Мæ сæфт хуры хай, сау рæсугъд чызгай,
Мæ хъис фæндырæй дæуæн куы зарын.
<Дæумæ бæлгæйæ, дæумæ кæсгæйæ,
Мæ сусæг уарзтæй æдзух куы тайын.> x2
Роман Джихаев
«О, мæ уарзон»
О, мæ уарзон чызгай,
Сусæг ма кæн дæ каст,
Сусæг ма кæн дæ уарзт,
Науæд дæр тынгдæр
Мæнæн мæ риуы…
Зæрдæ фæтоны фыруарзтæй судзы
Мæ риуы дæ кастæй рагæй,
<Бамбæр мæ, чызгай,
Дæуыл кæй зарын —
Æнусмæ мæ зарæг, ой.> x2
О, мæ уарзон лæвар,
Ратт мын сусæгæй бар
Барвитон минæвар,
Науæд дæр тынгдæр
Мæнæн мæ риуы
Зæрдæ фæтоны фыруарзтæй судзы
Мæ риуы дæ кастæй рагæй,
<Бамбæр мæ, чызгай,
Дæуыл кæй зарын —
Анусмæ мæ зарæг, ой.> x2
О, мæ уарзон, мæ цард,
Иумæ скæнæм нæ зард,
Иумæ скæнæм бындур,
Науæд дæр тынгдæр
Мæнæн мæ риуы…
Зæрдæ фæтоны фыруарзтæй судзы
Мæ риуы дæ кастæй рагæй,
<Бамбæр мæ, чызгай,
Дæуыл кæй зарын —
Æнусмæ мæ зарæг, ой.> x2
Ацамаз Кочиев
«Мæ Хуыцау»
Музыка Сауассы
Зæрдæ ихы къæрттау асаст, —
Ныр æнцойад нал зоны.
Уарзондзинад — ихджын цъити —
Тайын кæны уалдзæджы.
О, Хуыцау, ныппар мын,
Фаг кæй нæ куывтон,
Уарзты цинæн аргъ кæнын
Кæй нæ зыдтон.
Бафæлварон уарзондзинад
А царды,
Бафæлварон схъарм кæнын
Мæ салд уды.
Æз рæхджы куы нæ фæзынон
Ма ’ууæнд — ацыдтæн дæуæй,
Ды мæ салд уд ысхъарм кæн,
Демæ баззайон цæмæй.
О, Хуыцау, ныппар мын,
Фаг кæй нæ куывтон.
Уарзты цинæн аргъ кæнын
Кæй нæ зыдтон.
Бафæлварон уарзондзинад
А царды,
Бафæлварон схъарм кæнын
Мæ салд уды.
Сис мæ, уазал ихæй байс мæ,
Батав уарзты зынгæй мæн.
Уарзт фæтыхджын уа мæлæтыл
Уарзт у диссаджы кæлæн.
О, Хуыцау, ныббар мын
Фаг кæй нæ куывтон.
Уарзты цинæн аргъ кæнын
Кæй нæ зыдтон.
Бафæлварон уарзондзинад
А царды,
Бафæлварон схъарм кæнын
Мæ салд уды.
Бафæлварон уарзондзинад
А царды,
Бафæлварон схъарм кæнын
Мæ салд уды.
ВИА «Хæхты зæлтæ» (сол. Эльвира Кусова)
«Нæртон симд»
Слова Ахсара Чеджемова, музыка народная
Æрсимут-ма нæртон симдæй
Нæртон сахъгуырдтæ саг марынц,
Æрсимут-ма æнгом симдæй,
Æнгом адæм та цард арынц.
Базард:
Тæхуды мæ йæ цæргæйæ
Зæххыл рæсугъд фæд чи уадзы,
Йæ хорз фыдæлты зæрдæйæ
Йæ ирон бæстæ чи уарзы.
Æрцæгъд-ма, чызг, дæ фæндырæй,
Дæрдтыл хæссон мæ къабæзтæ,
Мæ зарæджы зæлгæ мыртæй
Мæ цин зæгъон, мæ сагъæстæ.
Мæ худгæ хур фæскоймаг у.
Æз æм цæудзынæн а фæззæг.
Бæсты фидауц сылгоймаг у.
Хæрзуд сылгоймаг — фарнхæссæг.
Уæд ахæм амонд кæстæрты,
Буц нын куыд дарой хистæрты.
Бахизæд фарн сæ къæсæртыл,
Зæххыл рæсугъдæй чи цæры.
<Ирон зарæг — нæ Бонвæрнон,
Тæмæнтæ кал дæ рухс зæлтæй.
Фыдæлты кад, фыдæлты ном
Бæрзонддæр уæнт нæ урс хæхтæй.> x2
<Фыдæлты кад, фыдæлты ном
Бæрзонддæр уæнт нæ урс хæхтæй.> x2
Валерий Хуриев и ансамбль «Суадон»
«Содзгæ уарзт»
Фейлауй нæ хуæнхтæй думгæ,
Будуртæй сатæг хæссуй.
Федауй дæуæй, кизгай, мæ цард.
Базард:
Сау рæсугъд, дæу ку агорун,
Сау рæсугъд, дæумæ ку дзорун,
Мæ зæрдæ æдзох дæумæ бæллуй.
Содзгæ уарзт мæ реуи ’содзуй,
Содзгæ уарзт дæумæ ку дзоруй,
Мæ бæллец, кæми дæ агорон, гъей?
Зонис æй, дæу ке агорун,
Игъосис мæ фæлмæн зард.
Зонис æй, кæнун дæубæл æнкъард.
Базард:
Сау рæсугъд, дæумæ ку дзорун,
Сау рæсугъд, дæу ку агорун,
Мæ зæрдæ æдзох дæумæ бæллуй.
Содзгæ уарзт мæ реуи ’содзуй,
Содзгæ уарзт, дæу ку агоруй,
Мæ зæрдæ, кæми дæ агорон, гъей?
Зумæгæн æ фæсте уалдзæг
Деденæгау ниййвулуй.
Хорау иссодзæй дæуæн дæ каст.
<Зонун æй, искæндзæй рæстæг —
Дæу хæццæ мах уодзæн хæстæг,
Мæ зæрдæ, исрæсугъд уодзæй цард!
Раивулдзæй дон — будур дарæг,
Райгъусдзæй мæргътæн сæ зарæг,
Мæ бæллец, амондгун уодзæй нæ цард!> x2
Раивулдзæй дон — будур дарæг,
Райхъусдзæй мæргътæн сæ зарæг,
Мæ бæллец, амондгун уодзæй нæ цард!
___________________________________
Фæйлауы нæ хæхтæй дымгæ,
Быдыртæй сатæг хæссы.
Фидауы дæуæй, чызгай, мæ цард.
Базард:
Сау рæсугъд, дæу куы агурын,
Сау рæсугъд, дæумæ куы дзурын,
Мæ зæрдæ æдзух дæумæ бæллы.
Судзгæ уарзт мæ риуы судзы,
Судзгæ уарзт дæумæ куы дзуры,
Мæ бæллиц, кæм дæ агурон, гъей?
Зоныс æй, дæу кæй агурын,
Хъусыс мæ фæлмæн зард.
Зоныс æй, кæнын дæуыл æнкъард.
Базард:
Сау рæсугъд, дæумæ куы дзурын,
Сау рæсугъд, дæу куы агурын,
Мæ зæрдæ æдзух дæумæ бæллы.
Судзгæ уарзт мæ риуы судзы,
Судзгæ уарзт дæу куы агуры,
Мæ зæрдæ, кæм дæ агурон, гъей?
Зымæгæн йæ фæстæ уалдзæг
Дидинæгау ныййвылы.
Хурау ыссудзы дæуæн дæ каст.
<Зонын æй, ыскæндзæн рæстæг —
Демæ мах уыдзыстæм хæстæг,
Мæ зæрдæ, ысрæсугъд уыдзæн цард!
Раивылдзæн дон — быдыр дарæг,
Райхъуысдзæн мæргътæн сæ зарæг,
Мæ бæллиц, амондджын уыдзæн нæ цард!> x2
Раивылдзæн дон — быдыр дарæг,
Райхъуысдзæн мæргътæн сæ зарæг,
Мæ бæллиц, амондджын уыдзæн нæ цард!
сердце
1 сердце
сердце мое трепетало от радости – мæ зæрдæ фырцинæй рызти
См. также в других словарях:
СЕРДЦЕ — [рц] сердца, мн., сердца, сердец, сердцам, ср. 1. Центральный орган кровообращения, мускульный мешок, у человека находящийся в левой стороне грудной полости. «Пощупайте ка, как у меня сердце бьется.» Чехов. Болезни сердца. Порок сердца… … Толковый словарь Ушакова
СЕРДЦЕ — ср. (cor, cordis?) грудное черево, принимающее в себя кровь из всего тела, очищающее ее чрез легкие и рассылающее обновленную кровь по всем частям, для питания, для обращения ее в плоть. Сердце, у человека, полая, сильная мышца, разгороженная… … Толковый словарь Даля
СЕРДЦЕ — СЕРДЦЕ. Содержание: I. Сравнительная анатомия. 162 II. Анатомия и гистология. 167 III. Сравнительная физиология. 183 IV. Физиология. 188 V. Патофизиология. 207 VІ. Физиология, пат.… … Большая медицинская энциклопедия
Сердце — (cor) является главным элементом сердечно сосудистой системы, обеспечивающим кровоток в сосудах, и представляет собой полый мышечный орган конусообразной формы, располагающийся за грудиной на сухожильном центре диафрагмы, между правой и левой… … Атлас анатомии человека
Сердце — Человек * Брак * Девушка * Детство * Душа * Жена * Женщина * Зрелость * Мать * Молодость * Муж * Мужчины * Он и Она * Отец * Поколение * Родители * Семья * … Сводная энциклопедия афоризмов
СЕРДЦЕ — (соr), центральный орган кровеносной системы животных, сокращениями к рого осуществляется циркуляция крови или гемолимфы по сосудам. У большинства животных последоват. сокращение отделов С. и строение его клапанов обеспечивают односторонность… … Биологический энциклопедический словарь
Сердце ты моё — студийный альбом Софии Ротару Дата выпуска 2007 Записан 2007 Жанр … Википедия
сердце — [рц ], а, мн. дца, дец, дцам, ср. 1. Центральный орган кровеносной системы в виде мышечного мешка (у человека в левой стороне грудной полости). С. бьётся. Порок сердца. 2. перен. Этот орган как символ души, переживаний, чувств, настроений. Доброе … Толковый словарь Ожегова
сердце — сердце, род. сердца; мн. сердца, род. сердец, дат. сердцам. В сочетании с предлогами: брать за сердце и за сердце (волновать, тревожить и т. п.), на сердце и на сердце (тяжело, радостно и т. п.), по сердцу и по сердцу (нравится, соответствует… … Словарь трудностей произношения и ударения в современном русском языке
мое сердце
1 риссын
къух риссы – болит рука
цы дæ риссы? – что у тебя болит?
мæ сæр риссы – у меня болит голова
Хетæджы мæтæй риссы мæ зæрдæ. – От тоски по Хетагу болит мое сердце. (Хетæгкаты Къоста)
2 мæ зæрдæ мин басастай
3 харæ
æхе фæлундуй хартæй − одевает себя в шелка (5; 22)
æрттивта сæуæхседи сурх харæ − сиял красный шелк утренней зари (19; 47)
мæ зæрди мин уазал харæ бауагъта − в мое сердце холодную печаль впустил (26; 00/1-237)
нæбал æркастæн æз æ харæмæ − не посмотрел я больше на содержание (письма) (10; 63)
Æргæс ци мæсуг искодта, уомæн ма нуртæккæ æ харæ игас æй − остатки башни, которую построил Аргас, до сих пор еще можно увидеть (10; 108)
æринцадæй нин зæнхи æ харæ − успокоились в земле его (Аргаса) останки (10; 113)
4 æмидолæ
æмидолæ ‘й мæ зæрди мæ хъарæ − полон (до краев) силой мое сердце (3, 95/2, 41)
5 фырадæргæй
Нындзыг вæййы фырадæргæй мæ зæрдæ. – Сердце мое от ужаса цепенеет. (Хаджеты Таймуразы тæлмацтæй)
6 ау
Ау, уый та куыд? Нæ зæрдæйы туг нал ис? – Как же так? Разве в нашем сердце нет больше крови? (Брытъиаты Е., Хазби)
Ау, мæлгæ кæны Гугула? – Неужели Гугула умирает (Мамсыраты Д., Гугула)
Ацы кæрцы ау нал ис. – В этой шубе нет больше (согревательной) силы. (Абайты В., Историон-этимологон дзырдуат, 1-æм том)
7 байдзаг уын
зæрдæ цинæй байдзаг – сердце наполнилось радостью
8 баризын
9 бауынгæг уын
зæрдæ бауынгæг уын – сжаться (о сердце)
10 гуыпп-гуыпп кæнын
11 зæрдæ
зæрдæйы цавд – сердцебиение, пульсация сердца
рынчын зæрдæ – больное сердце
аразгæ зæрдæ – искусственное сердце
æнæниз зæрдæ – здоровое сердце
дæ зæрдæ дæм куыд дзуры – как тебе кажется, как тебе сердце велит (повелевает, подсказывает)
мæ зæрдæ йæм æхсайы – я боюсь (беспокоюсь) за него (за нее)
цы дæ зæрдæ зæгъы? – что ты хочешь, чего тебе надо?
мæ зæрдæ мын йæхимæ ласы – манит меня к себе
Цомахъ хорз зыдта хæххон адæмы цард, сæ зæрдæ, сæ бæллицтæ. – Цомак хорошо знал жизнь горцев, их душу, их мечты. (Джыккайты Ш., «Ирон литературæйы истори. 1917–1956»)
12 зæрдæ ныссæххæтт кæнын
13 зæрдæдзавд
14 зæрдæдзæф
15 зæрдæзмæлд
16 канчыритæ кæнын
йæ зæрдæ канчыритæ кæны – его сердце трепещет; он волнуется
17 комдзаг
Иуахæмы дын æз галлиполийаг æнхъызт æлыджы къуыбар куы аныхъуырин: уæдæй фæстæмæ мын уыцы комдзаг, мæ зæрдæйы билцъ æфтаугæйæ, стонджы бурдзагъд тасæй мæ уд сцæйхауын кæны æмæ мын, цы зæххыл хъуамæ цæрин, уый уæззау мысинæгтæй мæ зæрдæ æлхъивы. – Однажды я проглотил кусок терпкой галлиполийской глины: и вот до сих пор этот комок, прорастающий в моем сердце, давит на меня грузом желтого отчаяния голода и тяжелой памятью о земле, где я должен жить. (Гæздæнты Г., Повесть о трех неудачах)
18 мид-
мидзæрдæйы – в сердце, в душе
мидхъæуы – в селе; находящийся в селе
мидбæстон хæст – гражданская война
мидхæст – гражданская война
мидбылты худын – улыбаться
19 мæ
бафарста мæ – он спросил меня
мæ тетрад – моя тетрадь
20 мæ зæрдæйы ахаст мын зоны
См. также в других словарях:
Мое сердце в тебе, а твое в камени. — Мое сердце в тебе, а твое в камени. См. ЛЮБОВЬ НЕЛЮБОВЬ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
Мое сердце биться перестало — Моё сердце биться перестало De battre mon cœur s est arrêté Жанр триллер Режиссёр Жак Одьяр Продюсер Pascal Caucheteux … Википедия
Мое сердце биться перестало (фильм) — Моё сердце биться перестало De battre mon cœur s est arrêté Жанр триллер Режиссёр Жак Одьяр Продюсер Pascal Caucheteux … Википедия
Пепел Клааса стучит в мое сердце — Из книги «Легенда об Уленшпигеле» (1867) бельгийского писателя Шарля Де Костера (1827 1879), слова его главного героя юного Тиля Уленшпигеля. Фон, на котором развертываются главные события книги (первый русский перевод 1915), борьба гёзов,… … Словарь крылатых слов и выражений
В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ (1967) — В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ, СССР, ВГИК, 1967, ч/б, 35 мин. Поэтическая импровизация. По мотивам одноименного рассказа Уильяма Сарояна. Изысканная стилизация ретро. Фильм почти без слов, снят в традициях немого кино. В ролях: Слава Кулешов, Алла Боброва,… … Энциклопедия кино
В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ (1968) — В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ, СССР, Таджикфильм, 1968, ч/б, 83 мин. Киноповесть. Чтобы заработать денег на дом и свадьбу с любимой Хасият, Ашур едет на Север. Деньги он зарабатывает в намеченный срок, но у него их крадут, и герой определяется в… … Энциклопедия кино
В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ (1976) — В ГОРАХ МОЕ СЕРДЦЕ, СССР, Арменфильм, 1976, цв., 68 мин. Драма. По мотивам одноименной пьесы Уильяма Сарояна. В ролях: Георгий Саакян (см. СААКЯН Георгий Маркарович), Сос Саркисян (см. САРКИСЯН Сос Арташесович), Арус Асрян (см. АСРЯН Арус… … Энциклопедия кино
СЕРДЦЕ — [рц] сердца, мн., сердца, сердец, сердцам, ср. 1. Центральный орган кровообращения, мускульный мешок, у человека находящийся в левой стороне грудной полости. «Пощупайте ка, как у меня сердце бьется.» Чехов. Болезни сердца. Порок сердца… … Толковый словарь Ушакова
СЕРДЦЕ — ср. (cor, cordis?) грудное черево, принимающее в себя кровь из всего тела, очищающее ее чрез легкие и рассылающее обновленную кровь по всем частям, для питания, для обращения ее в плоть. Сердце, у человека, полая, сильная мышца, разгороженная… … Толковый словарь Даля
сердце кровью обливается — <облилось> Кто либо испытывает острое чувство душевной боли, жалости, сострадания. У кого? у матери, у присутствующих, у слушателя, у бойца… сердце кровью обливается; сердце кровью обливается от чего? от жалости, от чьих либо страданий, от… … Учебный фразеологический словарь