Туган тел на удмуртском языке
Туган тел турында шигырьләр
Былбыл сайратам
Хәкимҗан Халиков
Сокланып туймыйм
Сайрар кошларга:
Кайларга китми
Алар кышларга!
Тик онытмыйлар
Туган илләрен,
Саклый һәммәсе
Туган телләрен.
Мин дә телемне
Бик тә яратам,
Туган телемдә
Былбыл сайратам.
Яхшы бел
Шәйхи Маннур
Татарча да яхшы бел,
Урысча да яхш ы бел.
Икесе дә безнең өчен
Иң кирәкле затлы тел
Татарчасы — туган тел,
Безгә газиз булган тел.
Атаң-анаң, әби-бабаң
Сине сөя торган тел.
Тел кешене дус итә,
Бер-берсенә беркетә.
Бел, балам, син рус телен
Һәм онытма үз телең!
Туган тел
Габдулла Тукай
И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!
Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы.
Иң элек бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән,
Аннары төннәр буе әбкәм хикәят сөйләгән.
И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең берлән синең,
Кечкенәдән аңлашылган шатлыгым, кайгым минем.
И туган тел! Синдә булган иң элек кыйлган догам:
Ярлыкагыл, дип, үзем һәм әткәм-әнкәмне, Ходам!
Туган тел
Туган телем
Энҗе Мөэминова
Дөньяда иң-иң матур ил
Ул — минем туган илем.
Дөньяда иң-иң матур тел
Ул — минем туган телем.
Туган телемдә сөйләшеп,
Яшим мин туган илдә.
«Туган ил» дигән сүзне дә
Әйтәм мин туган телдә.
Иң изге хисләремне мин
Туган телдә аңлатам.
Шуңа күрә туган телне
Хөрмәтлим мин, яратам.
РИНАТ НӘҖМЕТДИНОВ фотолары
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
Туган җирең Идел буе,
Һәр телнең бар Туган иле.
Туган җирең кебек назлы,
Җырдай моңлы татар теле.
Ак алъяпкыч бәйләсәләр,
Өзелеп тора кызлар биле.
Кызлар кебек шат чырайлы,
Ачык йөзле татар теле.
Халкың кебек уңган да син,
Хезмәттә син көне-төне.
Гайрәтле син, татар теле.
Ассалар да, киссәләр дә
Үлмәдең син, калдың тере.
Чукындырган чагында да
Чукынмадың, татар теле.
Яндың да син, туңдың да син,
Нишләтмәде язмыш сине.
Дөньяда күп нәрсә күрдең,
Әй, мөкатдәс Тукай теле.
Төрмәләргә дә яптылар
Җәлил белән бергә сине.
Төрмәләрдә дә килмешәк
Булмадың син, татар теле.
Зинданнарны ярып чыктың,
Ялкынланып чыктың кире,
Хәтта фашист тегермәне
Тарта алмады анда сине,
Әй син, батыр татар теле!
И родной тел, и красивый,
Папам, мамамның теле.
Мог я узнать күп нәрсәне
Син родной тел аркылы.
Бу языкта коляскада
Мамкам сказку көйләгән.
А затем төннәр буена
Бабуля рассказ сөйләгән.
А потом ни сәбәптәндер
Өйрәткәннәр рус язык.
Алам духовный азык.
Почему же нас детсадта
В школе когда обучали
Вузга поступать иткәндә
Говорят син кирәкми
Дальше – больше жить иткәндә
Нужен ли ты вряд ли.
И родной тел, и матур тел,
Папам, мамамның теле.
Только я их обвиняю
И родной тел, аңлаталар:
Можно жить и синсез.
Папа, мама и бабуля
Оставили меня телсез.
Һәр галимнең, һәр шагыйрьнең сүзе
Җитсен иде һәрбер күңелгә,
Җилләр, сулар тавышы шикелле үк,
Үзләренең асыл телендә.
Атом көче, радио заманында
Күрсәм иде шуны мин тагын:
Ярдәмләшеп, телләр бер-берсендә
Тапса фәкать кардәш, туганын.
Бу дөньяның төсен, ямен, зәүкын
Кем аркылы, ничек белдем мин?
Бишектә үк мине өйрәтүчем,
Рәхмәт сиңа, рәхмәт, тәрбиячем,
Һәр нәрсәнең асыл мәгънәсен
Син аңлаттың миңа, туган телем,
Син өйрәттең миңа һәммәсен.
Күзләреңә яшьләр тыгылмас,
Туган телең әле бу булмас.
Туган телең әнә шул булыр!
Язмышым, рәхмәттән башка
Бер сүзем юк бу җиргә,
Мин риза-бәхил; колак сал
Минем соңгы гозергә.
Мин башка гозерләр белән
Сине бүтән йөдәтмәм,
Язмышым, үзең аердың,
Юк әткәм һәм юк әнкәм,
Юк җирдә башка шатлыгым.
Әткәмнән мәхрүм итсәң дә,
Телемнән итмә ятим.
Һә ркемгә дә иң газиз тел ана теле,
Янда гына сабый чакның раушан гөле
Кышкы кичтә әбиләрнең әкиятләре,
Әниләрнең бәллү җыры, бәллү көе.
Ана телем, сине өзелеп яратканга,
Очам дисәк безгә булдың канатлар да;
Балдай татлы — дуслар белән сайрашканда.
Күңелләрдән күңелләргә юл саласың,
Сусаганда эссе чүлдә су табасың;
Алышларда арысланга тиңдәш итеп,
Тоткынлыкта тимер булып таш ярасың.
Җырларның да иң татлысы синдә генә,
Уйларның да иң яктысы синдә генә.
Туган илнең, туган телнең матурлыгы
Якты илһам бирми икән кемгә генә!
Кайчагында адашкандай булам да мин,
Уңны-сулны шәйләмичә егылам, димен,
Туган телем балкыта да барыр юлны,
Күз алдымда ярылып ята кыйблам минем.
Әнкәм сөеп-сөеп әйткән,
Әткәм чөеп-чөеп әйткән,
Апам биеп-биеп әйткән
Матур сүзләр җанымдадыр!
Әбкәм сыйпап-сыйпап әйткән,
Бабам сыйлап-сыйлап әйткән,
Абзам сынап-сынап әйткән
Зирәк сүзләр адымдадыр!
Язда уйнап-уйнап үскән,
Җәйдә буйлап-буйлап үскән,
Көздә уйлап-уйлап үскән
Туган телем канымдадыр!
япан дала киңлекләре, дисәм,
кара урман ешкынлыклары, дисәм, шул урманың аланнарында
адашып кала алырмынмы,
чиксез диңгез тирәнлекләре, дисәм, шул диңгезең дулкыннарын
колачлап йөзә алырмынмы,
газиз Ана теле?!
кыя-таулар мәңгелеге, дисәм,
Менә мин уй җитмәс олылыгың каршында гади бер улың булып, гали бер колың булып сәҗдә кылам;
Үткәннәрдә калыр “ киләчәккә барыр юлыңа мәңге тугры булырга ант итеп баш иям.
Бөек телләр арасында үз бөеклегеңне кылыч чыңы белән түгел, тыныч җырың белән раслый алу инсафлыгы –
Уеп язылган борынгы таш китапларны, утлы гасырлар аша китереп, дөнья хәтеренә куша алу олпатлыгы –
Ул- синдәдер, синдә генә.
Кальбеңдәге дала моңы, урман сере, дәря куәте, таулар горурлыгы –
Минем өчен шушы телдә-
кояш чыга, җир әйләнә, йолдыз калка.
Минем өчен шушы телдә –
кошлар сайрый, җилләр исә, дөнья гүли.
Минем өчен шушы телдә –
Идел ага, иген үсә, илем ныгый
тормыш гаме, бәхет тәме, дөнья яме.
Кылычтан кыелмаган ул, упкынга убылмаган, ялкыннан ялмалмаган ул, алтынга алданмаган – менә шундый үлемсез тел бит ул – Ходай кодрәте белән иңдерелгән
Проект «И туган тел, и матур тел. » (посвященный Дню родного языка)
Описание презентации по отдельным слайдам:
МБДОУ «Детский сад №6» п.г.т. Уруссу, Ютазинского района РТ ПРОЕКТ «И туган тел, И матур тел…» Карипова Гюзелия Рафаеловна, воспитатель первой квалификационной категории 2020 год
Цель проекта: знакомство детей с традициями разных народов, воспитание уважения и любви к родному языку; создание условий для понимания ценности многообразия языков, необходимости сохранения и изучения литературы и языков разных народов;
Задачи проекта: обучающие: дать детям представление о том, что такое “родной язык”. Знакомить традициями разных народов; развивающие: развивать интерес к истории, традициям и культуре разных народов; развивать навыки поисковой деятельности, творческую активность; развивать коммуникативные навыки; воспитывающие: воспитывать интернациональные чувства, как составляющую нравственно-патриотического воспитания детей;
Мероприятия, проведенные в Международный день родного языка (21.02.2020 год) Конкурс рисунков на тему: «Мы разные, но мы вместе» (средняя группа) Конкурс чтецов «Есть у каждого язык, что родной навеки» (старшая-подготовительная группа) Беседа «Наш родной язык» (средняя группа) Консультация для родителей «Родной язык – наше богатство» (средняя, старшая-подготовительная группа) Развлечение во второй младшей, средней и старшей-подготовительной группах «Праздник родного языка»
Конкурс рисунков на тему: «Мы разные, но мы вместе»
Конкурс чтецов «Есть у каждого язык, что родной навеки»
Беседа «Наш родной язык»
Консультация для родителей «Родной язык – наше богатство»
Развлечение во второй младшей, средней и старшей-подготовительной группах «Праздник родного языка»
Игры народов Поволжья
Сценарий развлечения «День родного языка»
для детей старшей- подготовительной группы
Цель: Познакомить детей с «Международным днем родного языка». Воспитывать уважение и любовь к родному языку, а также к другим языкам.
Задачи:
Под музыку дети входят в зал, садятся на стульчики.
Ведущий:
Добрый день! Уважаемые гости, и дорогие наши дети!
Сегодня у нас большой праздник! Международный день родного языка.
У каждого человека есть Родина и свой родной язык.
Каждый человек должен знать и хорошо говорить на своём родном языке.
Раниль:
Есть у каждого язык, что родной навеки.
Без родного языка, нету человека.
Элина:
Дөньяда иң-иң матур ил,
Ул-минем туган илем.
Дөньяда иң-иң матур тел,
Ул минем туган телем.
Родион:
О, родной язык,певучий! О, родительская речь!
Что ещё на свете знал я, Что сумел я уберечь.
Ильмас:
«Балам»-диеп, туган телдә, Эндәшә миңа әткәм.
«Әнием!-дип, әнкәемә, Мин туган телдә дәшәм.
Песня «И туган тел» (музыка народная, слова Г.Тукая).
Ведущий:
Дети, скажите, в какой республике мы живём?
Ведущий:
Люди какой национальности живут в нашей Республике.
А ещё люди какой национальности живут в Татарстане?
Правильно, но хотя они живут в Татарстане, но свой
родной язык не забывают. Давайте, послушаем, как они
А как по-башкирски «Здравствуйте»?
А как по азербайджански?
А как по таджикски?
А как по английски?
Ведущий:
же слово на разных языках. Спасибо.
Ребята, чуваши, башкиры, марийцы, которые живут в
Татарстане приехали к нам из других республик.
В основном, большинство чуваш, башкир, марийцев живут у себя
на родине. Чуваши живут в Чувашии, башкиры в Башкирии,
марийцы в Мари-эль. Они там говорят на своём родном языке.
У них там свои обычаи, своя культура, свои праздники. Они,
как и мы любят песни, любят танцевать, играют в разные
подвижные и хороводные игры.
Песня на татарском языке “Мин татар малае”
в исполнении Салахова Ильмаса
Ведущий:
Рядом с нашей республикой находится
Там живёт очень трудолюбивый, веселый, гостеприимный народ.
Эльнар:
Туган телем-башкорт теле,
Милләтем башкорт минем.
Горурланам синең белән,
Башкирский народный танец «Гөлнәзирә»
Ведущий:
Чувашский народ очень весёлый и жизнерадостный.
Любит народные праздники.
А теперь послушайте шуточную праздничную песенку.
Ведущий:
Среди нас есть и русские. Как зовут нашего музыкального руководителя? Федорова Наталья Борисовна. Она приготовила для вас песню. Давайте ее поддержим аплодисментами.
Русская народная песня в исполнении музыкального руководителя
Русский танец с ложками
А теперь послушайте пословицы на татарском языке. Может, кто-то переведет их нам на русский язык?
Пословицы на татарском языке
Ведущий:
Подвижная русская народная игра «Золотые ворота»
Башкирская народная игра «Юрта»
Камиля:
Җирдә яшәү үзе зур бәхет,
Яшибез без бу җирдә,
Бар халыклар белән берләшеп.
Шамиль:
Туган җирем-Идел буе,
Һәр телнең бар туган иле.
Туган телем кебек назлы,
Җырдай моңлы татар теле.
Татарская народная игра «Түбәтәй”
Татарский танец “Эх,дәрт бар иде”
Каждый народ говорит на своём родном языке.
Какой язык считается межнациональным языком?
Дети:
Ведущий:
Правильно! Русский язык мы знаем все.
Давайте все споём песню «Катюша»
Песня «Катюша»
в исполнении Ушаковой Надежды
Максат: Язучыларның тел турында әйткән шигырьләре,
әйткән сүзләре белән таныштыру;
Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.
Җиһазлау: Г.Тукай портреты, карточкалар, яфрак рәсемнәре артына язылган
сораулар, җыр көйләре.
Мәкальләр: “Халкын белмәгән-халыксыз, нәселен белмәгән-нәселсез,
“Уйның күрке тел, телнең күрке сүз”
Без-татарлар, туган телебез – татар теле.
Татар теле. Тугач та иң газиз кешеңнән ишетә башлаган, күп гасырлык тарихы булган, Каюм Насыйрилар, Тукайлар нигез салган, 7 миллион халык сөйләшкән, дөньядагы иң дәрәҗәле 14 тел исәбенә кергән, чит илләрдә дә өйрәнелә торган, бүгенге көндә җитлеккән, камилләшкән, теләсә нинди катлаулы фәнне өйрәтергә мөмкинлеге булган, Моабитның таш диварлары эчендә дә тынмыйча, аның калын стеналарын тишеп чыгып, бөтен дөньяга яңгыраган, утларга-суларга салсалар да, чукындырсалар да, ассалар – киссәләр дә исән калган, иң-иң авыр кимсетүләргә дә түзгән, сынмаган-сыгылмаган, баш имәгән горур татар теле! Бүгенге класс сәгатебезне сиңа багышлыйбыз.
Кемнәр генә сиңа сокланмаган һәм мактау җырламаган?! Кемнәр генә синең ярдәмеңдә дөньяны танып белмәгән һәм үзенең уй-хисләрен башкаларга сөйләмәгән?!
1 укучы: И минем җандай кадерлем,
Кайгылар теле түгел син,
Шатлыгым теле бүген.
Тик синең ярдәм белән мин,
Тик синең сүзләр белән
Дөньяга әйтә беләм.
Туган тел төшенчәсенә зур мәгънә салынган. Ул Ватан, туган җир, ата-ана сүзләре белән бер үк дәрәҗәдә торучы бөек, изге һәм кадерле сүз. Ул телне шуңа күрә туган тел дип атыйлар да. Ул телгә баланы аның иң газиз, иң якын кешесе-анасы өйрәтә. Шул телдә аңа бишек җырларын җырлый, иркәли, юата. Шуңа күрә аны халык ана теле дип атый.
“Туган тел” җыры (Г.Тукай сүзләре, халык көе) башкарыла.
Әйе, Г.Тукай телебез турында әнә шулай матур итеп әйтеп биргән. Телне “матур тел”, “әткәм-әнкәм теле” дип атаган. Без сезнең белән туган тел турында инша яздык. Шул эшләр арасыннан берничәсен тыңлап үтик әле.
Фидаиль, Айгөл,Русланның иншалары тыңланыла.
Туган тел. Һәркем өчен дә газиз сүз бу. Чөнки иң кадерле, бернәрсә белән дә алыштырылмый торган “әти”, “әни”, “бабай”, “әби” сүзләрен башлап туган телдә әйтәбез. Тугач та бу телне балам, кызым, улым дигән сүзләрне дөньяга сине тудыручы, яратучы, багучы газиз әнкәңнән ишетәсең.. Шул турыда шагыйрьләребез берсеннән-берсе матур шигырьләр иҗат иткәннәр.
2 укучы: Дөньяда иң-иң матур ил-
Ул минем туган илем.
Дөньяда иң-иң матур тел-
Ул минем туган телем.
“ Балам” диеп туган телдә,
Мин туган телдә әйтәм.
Туган, үскән илнең яктылыгын, Ватанның газизлеген тоярга да безгә әнә шул туган тел ярдәм итә. Милли шагыйрьләребезнең җанга якын шигырьләрен укып рухланабыз. Менә бүген дә без аларның туган телгә-татар теленә булган җылы хисләре белән тулы шигырьләрен ишетәбез.
3 укучы: Туган телемдә сөйләшеп
Яшим мин туган илдә.
“Туган ил” дигән сүзне дә
Әйтәм мин туган телдә.
Иң изге хисләремне мин
Туган телдә аңлатам.
Шуңа күрә туган телне
Хөрмәтлим мин, яратам.
Безнең телебез –матур, күркәм тел. Әгәр милләтнең теле кулланылмый икән, ул юкка чыга. Моның өчен сугыш та, кан кою да кирәкми. Телен бетердең исә, үз халкыңның әдәбияты да, гореф-гадәте дә бетә. Шулай итеп, милләт тә үлемгә дучар була. Безнең телебез дә әле шундый аяныч хәлгә төшеп бара иде. Тел саклансын өчен, ул тулы хокуклы аралашу чарасы булырга, тормышның күп өлкәләрендә кулланылырга тиеш.
Безнең бурыч- телебезне яхшы белү, аны ярату.Тел өчен көрәш-милләт өчен көрәш. Әгәр телебезне дәүләт яклый икән, аны дәүләт теле итеп кабул итә икән, димәк, без бар, без яшибез.
7 укчы: Үз телеңне сөймәгәндә,
Ярты ул алган белем
Канатсыз коштай буласың,
Белмәсәң ана телен.
Әни кебек газиз күреп
“ Туган тел” дип җан атып
Яшик әле дөньясында
Татар телен яратып.
“Әйлән-бәйлән” җыры башкалыла.
Мин сезгә мәкальнең башын әйтәм, сез дәвам итегез.
Сөйдергән дә тел,(биздергән дә тел)
Телең озын булса, (гомерең кыска булыр)
Кылыч ярасы бетәр, (тел ярасы бетмәс)
Телнең зиннәте-(туры сүз)
Тик тормаган тел, (кунак чакыра)
Теле барның, (юлы бар)
Һәр мәкальнең мәгънәсе буенча фикер алышу.
Ә хәзер әйдәгез уен уйнап алыйк әле.Ул уен “Син туган Республикаңны һәм телеңне яхшы беләсеңме?” дип атала. Тактага беркетелгән сары яфраклар артына Республикабыз турында, ә яшел яфраклар артына туган телебезгә карата сораулар язылган.
Синең Республикаң нинди Республика дип атала?
Татарстан Республикасының башкаласы нинди шәһәр?
Республиканың Президенты кем?
Татарстанның гербына нәрсә ясалган?
Казанга ничә ел булды? Ничәнче елда?
1.Билгеле бер тәртиптә урнашкан хәрефләр җыелмасы?
2.Татар телендә нинди сузык авазлар бар?
3. Капма-каршы мәгънәдәге сүзләр?
4. Г Тукайның алтын тарагы кемдә?
5. “Сертотмас үрдәк” әкиятен кем язган?
8 укучы: Татарча да яхшы бел,
Икесе дә безнең өчен
Иң кирәкле, затлы тел.
Татарчасы туган тел,
Безгә газиз булган тел.
Сине сөя торган тел.
Тел кешене дус итә
Бел, балам, син рус телен
Һәм онытма үз телең!
Бер егет армиядә хезмәт итеп кайткан. Үзе гел русча гына сөйләшеп кылана икән.
Бер көнне күрше егете белән мунча керергә киткәннәр. Күрше егете мунча ташына чүмеч тутырып эссе салып җибәргән. “Довольно, довольно!”-ди солдат. Күрше егете аңламаганга салышып тагын ике чүмеч тондыра. Солдат кызуга чыдый алмый, “Җитте дип әйттем бит инде мин сиңа!” –дип мунчадан чыгып йөгерә.
Ишек алдында бер әби сөйләнә. Күреп торам-татар әбисе. “Әйдә,әйдә, пайдум дамуй, пайдум дамуй”,-ди. Кем белән сөйләшә икән дип борылып карасам, эт белән икән. Көлмичә түзә алмадым. “Нәрсә әби, этегез дә русча гына сөйләшә белә мәллә?” – дидем. Әби аптырагач, үзе дә рәхәтләнеп көлде.
Бер хат: “Альфинур! Мин сиңа обещать итәм. Бер вакыт некому сүз әйттермәм. Үзем бу случайны гомергәонытырмын. Бу миңа гомерлек урок булсын. әгәр минем обещаниега ышансаң, мин синең ышанычыңны оправдать итү өчен все сделаю. Кирәк булса гомеремне опасность астына куярга да риза”.
Халыкара туган тел көне
материал на тему
21 февраль – Халыкара туган тел көне. Бүген дөнья халыклары алты мең телдә сөйләшә. Шуның яртысы диярлек юкка чыгу куркынычы астында тора.
Скачать:
Предварительный просмотр:
Иң татлы тел – туган тел (халыкара туган тел көненә багышлана).
Ведущая 1 : Хәерле көн димен барчагызга,
Кояшлы көн телим гөлләргә,
Сөйкемлелек телим кызларга
Ә батырлык егетләргә!
Вед 2. Добрый день, дорогие друзья! Сегодня мы собрались не случайно. Сегодня у нас большой праздник-День родного языка! И в этом зале собрались представители разных национальностей, чтобы воспеть свой великий родной язык!
Вед 1. 21 февраль – Халыкара туган тел көне. Бүген дөнья халыклары алты мең телдә сөйләшә. Шуның яртысы диярлек юкка чыгу куркынычы астында тора.
Вед 2. У каждого народа есть свои особенности, традиции, культура. Все это отличает каждый народ друг от друга. Именно это заставляет людей гордиться за свой язык!
Вед 1. Туган тел – беренче тапкыр әти, әни дигән тел. Һәр милләт кешесе дөньяны беренче тапкыр туган теле аркылы аңлый башлый, дөньядагы иң матур, иң изге сүзләрне күп вакыт үз телендә ишетә, шул телдә әйтә, шушы телдә шатлана, куана. Бүген без аларның үз телләрендә һәм татар телендә никадәр матур итеп сөйләгәннәрен, никадәр матур итеп җырлаганнарын тыңларбыз.
Вед 2. В нашем детском саду стало доброй традицией проводить «День родного языка!», где воспитанники каждой национальности завораживают нас культурой своего народа, окутывают нас теплым воздухом дружбы. Ведь наша республика самая многонациональная в России!
“Туган тел” көе яңгырый, татар төркеме керә залга. (5гр.)- татар костюмнарыннан
Зал белән бергә җыр җырлыйлар
И туган тел, и матур тел, әткәм – әнкәмнең теле!
Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел арылы.
Иң элек бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән,
Аннары төннәр буе әбкәм хикәят сөйләгән
Вед 3. Хәерле көн, кадерле милләттәшләр, хөрмәтле бакчабызның җитәкчеләре, балалар, туган телебезне сагында торучы фидакарь тәрбиячеләребез.
Татар теле – ЮНЕСКО тарафыннан бөтендөнья халыкара аралашу теле дип саналган 14 телнең берсе. Бу – туган телебез белән горурланырлык мөһим фактор.
1 бала. Дөньяда иң матур ил –
Ул минем туган илем.
Дөньяда иң матур тел –
Ул минем туган телем.
2 бала. Иң изге хисләремне мин
Туган телдә аңлатам.
Шуңа күрә туган телне
Хөрмәтлим мин, ЯРАТАМ!
Бергә. Иң татлы тел – туган тел.
Анам сөйләп торган тел.
Вед 1. Тел – халык күңеленең кыңгыравы. Ә кыңгырау кагылмасаң чыңламый. Әйдәгез әле әнә шул кыңгырауны ешрак чыңлатыйк.
Алтын җыйма, йортлар куйма,
Мираска дип балаңа.
Иң кадерле мирас итеп,
Туган телең бир аңа.
Онытмагыз, бу дөньяда
Иң зур бүләк бер генә –
Көмеш чыңлы, талгын моңлы
Газиз туган тел генә.
Вед 3. Шигырьләрдә сөйләдек, хәзер бергә күңел ачып татар уеннарын уйнап алыйк. (2-3 музыкаль уен).
7төркем балалары татар халык уенын “Яшел яулык” күрсәтәләр.
Вед 1. Кечкенәдән өйрәтелгән туган тел халык йөрәген шигърият белән генә сугарып калмый, аның күңелендә милли горурлык хисләре дә уята, ата-бабаларыбыз теленнән рухи ләззәт алу мөмкинлеге бирә. Хәзер Диана “Калфак” шигырен сөйләр, ә Артур “Түбәтәй” (кәләпүш) шигырен сөйләр.
Вед 1. Һәркем өчен дөньядагы барлык телләр арасында иң кадерлесе – тәүге кабат сөйләшә башлаган ана теле. Бу – безнең балачагыбыз, гаиләбез, җәмгыятьтәге беренче тапкыр аралашуыбыз теле. Халыкара туган тел көнендә барлык телләр дә тигез дип таныла, чөнки аларның һәркайсы кеше язмышы өчен җавап бирә, һәркайсы табигый мирас булып тора һәм без аны, һичшиксез, сакларга тиешбез.
Закирова Элина шигырь сөйли
Бала. Татарча да яхшы бел,
Икесе дә безнең өчен
Иң кирәкле затлы тел.
Вед 1. Татар халкы һәрчак төрле милләт кешеләре белән дус аралашып яшәвен беләбез. Бүген безнең бәйрәмебездә рус милләтенең чыгышларын күребез. Каршы алыгыз.
Вед 2. А теперь приглашаем представителей русской национальности.
Родной язык. Он впитан с молоком.
Звучит как музыка, нам сердце услаждая.
В международный день родного языка
На языке родном тебе мы пожелаем:
Люби язык, храни на день и на века!
Не забывай мелодию родного языка!
Дети выходят встают полукругом
1ребенок: О язык родной, певучий! О родительская речь!
Что еще на свете знал я, что сумел я уберечь?
Колыбель мою качая, тихо-тихо пела мать,
Подрастая, сказки бабушки я начал понимать…
2 ребенок : О язык мой, мы навечно неразлучные друзья,
С детства стала мне понятна радость и печаль твоя.
О язык мой! Как сердечно я молился в первый раз:
Помоги,- шептал,- помилуй мать с отцом, помилуй нас…
Вед 2. У каждого из народов нашего края есть свои замечательные танцы, они связаны с культурой и бытом. Танцы-воплощение души народа, его национальных традиций. Сейчас перед вами выступят ребята 5 и 6 группы с русской народной композицеей « Тимошка»
( Танец « ТИМОШКА»)-5,6 группа
Вед 2. Молодцы! А сейчас, ребята, давайте немного поиграем. Русская народная игра « Ходит Ваня», дети 7 группы.
( Игра «ХОДИТ ВАНЯ»)-7группа
Вед 2. Издавня на Руси люди занимались рукоделием они умели ткать половики, вязать, шить, вышивать, плести лапти и вырезать из дерева игрушки посуду и конечно же ложки.
Ложкари играть начнут
Ночи сами в пляс пойдут
Вед 2. А сейчас перед вами выступит ансамбль « Ложкари»
( Ансамбль « ЛОЖКАРИ»)-7 группа
Под задорную русскую мелодию в зале появляется Петрушка.
Вед 2. Ребята, кто же это к нам на праздник пришел?
Петрушка: Здравствуйте, гости дорогие!
Исәнмесез, хөрмәтле кунаклар!
Всех ребяток рассмешу!
Петрушка : Ой, а что это у вас за праздник такой сегодня? День рождение у кого то?
Дети: День родного языка!
Петрушка : День родного языка! А я тоже знаю стихотворение на родном языке. Я тоже хочу рассказать.
( Петрушка рассказывает стихотворение « И РОДНОЙ ТЕЛ»)
И родной тел, и красивый,
Мог я узнать күп нәрсәне
Син родной тел аркылы.
Бу языкта коляскада
Мамам сказка көйләгән.
А затем төннәр буена
Бабуля рассказ сөйләгән.
Вед 2. Ребята, а на каком языке Петрушка нам стихотворение рассказал?
Дети: На русском и татарском.
Вед 2. Правильно ли Петрушка сделал, что рассказал стихотворение смешивая русский и татарский язык?
Дети: Нет, не правильно!
Вед 2. Петрушка, ты понял свою ошибку?
Петрушка: Да, понял! Нельзя говорить сразу на двух языках. Нужно говорить на своем родном языке. И конечно изучать и знать языки и других народов. У нас это русский и татарский языки!
Вед 2. Правильно! Молодец, Петрушка. Ребята, а давайте теперь вместе с Петрушкой поиграем в игру, которая называется “У оленя дом большой”
Вед 1. һәр халыкның туган теле – аның мәдәнияте, тарихи көзгесе, шуңа да телебез сафлыгы, матурлыгы аһәңлеге өчен барыбыз да армый-талмый көрәшергә, эшләргә тиеш.
Тел дигән дәрья бар
Дәрья тәбендә мәрҗән бар
Белгәннәре чумып алыр,
Белмәгән карап калыр.
Вед 2. Молодцы! Сегодня мы увидели, как поют и танцуют наши дети. Они говорят на разных языках, но все они любят свой дом, семью, свою Родину, хотят жить весело, дружно и мирно! И свой праздник мы хотели бы завершить «Хороводом дружбы»!
( « ХОРОВОД ДРУЖБЫ» под песню « Пусть всегда будет солнце»).
По теме: методические разработки, презентации и конспекты
Проектка аңлатма 1992 елда кабул ителгән “Татарстан Республикасы халыклары телләре турында”гы Закон нигезендә балалар бакчаларында тәрбияләнүчеләрнең үз туган телләрендә сөйләшә алу сәләтен җитди.
“Сөмбелә бәйрәме!”Ал. бар. Бар кунеллелек ботен доньяда бар бер ямь буген Нэрсэдэн бу мин бе.
Балаларга туган телне өйрәтү, сөйләм үстерү, әдәби телдә сөйләшү күнекмәләре булдыру.Бурычлар:Ø Балаларда туган телебезгә, туган илебезгә, халкыбызның рухи хәзинәләренә мәхәббәт тәрбияләү.Ø Матур әдәб.
Балалар бакчасында күңел ачу кичәсе.
ldquo;Халыкара туган тел” көненә багышланган Викторина «Туган илем. Туган телем».
Балаларга юл йөрү кагыйдәләрен өйрәтү, белемнәрне ныгытуБалаларда ана теленә һәм башка телләргә карата кызыксыну һәм хөрмәт тәрбияләү.